Anadolu’nun en düzgün korunmuş antik kentlerinden birinde…

Antalya-Burdur anayolunun üzerinde Ağlasun ve Sagalassos Antik Kenti tabelasını görür görmez girdiğimiz güzergâh, yüksek dağlar ortasından yaklaşık 26 kilometre sürüyor. Etrafımızı saran çorak, kel ve yüksek dağ silsilesi Ağlasun’a yaklaştıkça gerimizde kalırken yerini yemyeşil bir örtüye bırakıyor. Sık ağaçlar, bağ ve bahçelerin içinden geçen yoldan Ağlasun’a varıyoruz. İlçe merkezinden itibaren 7 kilometrelik virajlı ve dağın tepesine hakikat yükselen ikinci etabın akabinde Akdağ’ın yamaçlarında nefes kesen görünümüyle antik kentin büyüleyici atmosferi karşılıyor bizi. Anadolu’nun en güzel korunmuş antik kentlerinden: Sagalassos… Teraslara kurulmuş, dağların ortasında kalan yemyeşil Ağlasun’a zirveden bakıyor. Burdur 39, Antalya’ya 115 kilometre uzaklıkta.

Göller Bölgesi’ndeyiz. Burası antik çağlarda Pisidia olarak isimlendiriliyor. MÖ 3000’lerde Hititlerle irtibatlı Luviler yerleşiyor birinci olarak. Daha sonra sırasıyla Frig, Lidya hâkimiyetini de gören bölge, Büyük İskender’in istilasına uğrayıp birkaç yüzyıl sonra Roma İmparatorluğu’nun hegemonyasına geçiyor. Sagalassos, İmparator Hadrian ve Augustus devirlerinde en parlak devirlerini yaşıyor. İmparator Hadrian, Sagalassos’u bölgenin merkezi ilan ederek, Roma İmparatorluğu’nun imtiyazlı bir kenti hâline getiriyor.

Kentin özelliklerinden biri, Anadolu’nun iç kısımlarıyla Akdeniz Bölgesi ortasında bir köprü görevi görmesi. Kalıntılar bu topraklarda ticaretin geliştiğine, halkın refah içinde yaşadığına ve Sagalassosluların kendi kültürlerini sürekli geliştirmiş olduklarına işaret ediyor. MS 4’üncü yüzyılda Hıristiyanlığa geçen Sagalassos’ta Roma ve Helenistik devrinin izleri her yerde kendini gösteriyor. Vadiye bakan yüksek ve dik kayalıklara yerleşmelerinin birinci emeli savunma. Antik kenti çevreleyen görkemli surlar ve kuleler bunun işaretleri.

18’inci yüzyıldan itibaren Batılı seyyahların dikkatini çeken antik kentteki birinci hafriyatlar, Belçikalı Prof. Dr. Marc Waelkens başkanlığında yürütülmüş. 2009’da UNESCO Dünya Mirası Süreksiz Listesi’ne alınmış. Hafriyatlarda elde edilen birçok eser Burdur Müzesi’nde sergileniyor. Kimi anıtlar da ayağa kaldırılmış. Bilhassa Antoninler Çeşmesi çok ihtişamlı. 28 metre uzunluğunda yaklaşık 9 metre yüksekliğiyle görenleri kendine hayran bırakan çeşmenin tam merkezindeki nişte 4-5 metre yükseklikten akan şelale, düştüğü yerdeki havuzu dolduruyor.

9 bin kişilik tiyatro

2010’dan itibaren kaynak suyuna bağlanan ve coşkulu halde tekrar akmaya başlayan Antoninler Çeşmesi’nin iki başında, asılları Burdur Müzesi’nde sergilenen Nemessis, Apollo, Asklepios ve Koronis’in devasa kopya heykelleri var. Kentin nüfusunun en fazla 5 bin olmasına karşın tiyatronun kapasitesinin 9 bin kişilik olması, Sagalassos’un kültürel gelişmişliğinin de bir göstergesi…

Yalnızca bunlar değil elbette antik kentin yapıtları… Arkeolojik araştırmanın yapıldığı devasa alanda hayranlık uyandıracak nitelikte onlarca eser var. Kent Konağı, Agora, Apollo Klarios Tapınağı, Hadrian Çeşmesi, kent kurulu ve belediye binası üzere daha kaç anıtsal yapıtların ortasında dolaşırken kendinizi Roma devrinde hissedeceksiniz. Ağlasun’a kadar gitmişken, ilçe merkezindeki ‘anıt ağaç’ olarak tescillenmiş 1.000 yıllık çınarın altında soluklanmayı unutmayın. Bu ortada ceviz üzere yöreye has lezzetleri almadan dönmeyin…