Elmanın anavatanı: Almatı

Almatı, 2 milyonun üstündeki nüfusuyla Kazakistan’ın en büyük kenti ve eski başşehri. Rusların hudut kalesi olarak kurduğu kent, 1998’de Çin’in tesirinden uzaklaşmak için başşehir olma unvanını, ülkenin ortasındaki daha korunaklı Astana’ya kaptırmış. Başşehir Astana olsa da kültürel ve ticari başşehir hala Almatı.

Elma’nın Orta Asya’daki anavatanı olan Almatı ismi, Alma Ata’dan geliyor. Kentte elma ağacının yüzlerce çeşidi var. Zati bu kent Ruslar tarafından yemyeşil bahçelerin ortasına kurulmuş ve yeşil alanlar günümüze kadar çok hoş koruma edilmiş.

Tarihi İpek Yolu üstünde Orta Asya’nın en gelişmiş kentlerinden biri olan Almatı, komşu Uzakdoğu metropollerine alışveriş merkezleri, restoranları, kafeleri ve otelleriyle neredeyse baş tutuyor.

Cetvelle çizilmişçesine planlı, epey sistemli bir mimariye sahip. Bu yüzden kentte kaybolmak neredeyse imkânsız. Geniş meydanlara ve caddelere sahip kentte Cumhuriyet Meydanı birebir vakitte kentin ana meydanı. Cumhuriyet Meydanı’nın birkaç yüz metre yakınındaki Merkez Müze de yüzlerce nesneyle Kazakistan tarihine ışık tutuyor.

Almatı’nın en meşhur iki alışveriş caddesi Gogol ve Zhibek Zholy. Gogol’de çok sayıda şık marka var. Mahallî lezzetlerin olduğu, sokak müzisyenlerinin müziklerini söylediği, el işlerinin satıldığı Zhibek Zholy, Gogol’a nazaran küçük lakin samimi.

Yeşilin içinde bir kent

Kentin en değerli parkı, Panfilov, II. Dünya Savaşı’nda Nazilere karşı verdiği gayretten sonra Sovyet kahramanı ilan edilen Ivan Panfilov’a adanmış. Birebir savaşta ölen 28 askeri anmak için yapılmış bir de anıt var içinde. Parktaki Zenkov Katedrali (Ascension Ortodoks Katedrali), canlı renkleri, çivi çakılmadan ve ahşaptan yapılması nedeniyle çok etkileyici. 1907’de yapılan Katedral, Kazakistan bağımsızlığını kazandıktan sonra 1997’de yine ibadete açılmış. Panfilov Park’a birkaç dakika yürüme arasındaki Green Bazaar (Yeşil Pazar), evvelden sebze-meyve satıldığı için bu biçimde isimlendirilmiş olsa da şimdilerde her şeyin satıldığı bir pazar.

Almatı, yeşil alanlar tarafından çok şanslı bir kent. Panfilov Park’ın çabucak yakınında 100 hektarlık bir alanda ismini ünlü müellif Gorky’den alan Gorky Park var. Uzun yürüyüşlerden lunapark cümbüşlerine kadar pek çok aktiflik yapılabilen bu park Almatı’nın oksijen deposu.

Altın kubbeli cami

Nüfusunun yüzde 70’i Müslüman olan Kazakistan’ın en büyük mescidi Almatı Merkez Mescidi.

1999’da imali tamamlanan cami, altın kubbesi ve minareleriyle epey görkemli. Almatı’ya üstten bakmak için teleferikle Kok-Tobe zirvesine çıkılabilir. Restoranları ve yemyeşil görüntüsüyle bu zirve, Kazakların bilhassa hafta sonları akın ettiği bir yer.

Almatı’da gezerken, tıpkı öteki Orta Asya kentlerinde gezerken düşündüğüm üzere, Orta Asya göçleri sırasında buradan hiç ayrılmasak nasıl bir hayatım olacağını düşündüm. Anadolu, hiç vatanımız olmasa daima Orta Asya’da kalsaydık, Almatı’daki tenha sokakların nasıl da kalabalık olacağını, parkları, tarihi yapıları, Sovyet tesiri olmadan mimarinin nasıl şekilleneceğini etrafa bakarken hayal ettim. Almatı’dan ayrılırken vatanından ayrılan gözü daima geride kalan kanadı kırık bir kuş üzere hissettim kendimi.

At eti, sütü…

At eti tanınan bir yiyecek.. At etinin fiyatı koyuna ve ineğe nazaran daha değerli olduğundan talep etmezseniz size at eti verilmez. Hamurişleri bilhassa pişi, samsa, mantı üzere yiyecekleri birçok yerde bulabilirsiniz. Kazakistan mantısı Türk mutfağından fazla, Çin mantısına benziyor. Haşlanmış hamur kesimleri ve üzerinde etle hazırlanan ‘beşparmak’ ve sakatatla yapılan ‘kurdak’ en tanınan Kazak yemekleri. Orta Asya’nın klâsik içkisi ‘kımız’ kısrak sütünden yapılıyor. Farklı yerlerde, farklı alkol oranlarında sunuluyor.

Aşı karnesi kâfi, test ya da karantina yok

Kazakistan, Türk turistlerden 30 güne kadar vize istemiyor. COVID-19 aşı karnenizi göstermeniz gerekiyor. İkinci dozu en az 14 gün evvel yapılmış olmalı. Seyahatiniz 5 iş gününden fazla sürecekse göçmen polisine pasaportunuzla gidip kaydolmalısınız. Bu kayıt sürecini yaptırmazsanız ülkeden çıkışta sorun yaşanıyor. Almatı‘ya İstanbul’dan direkt uçak seferleri var. Uçaktan indikten sonra taksiyle 16 kilometre uzaklıktaki kent merkezine ulaşılıyor. 79 numaralı otobüs, havalimanından kent merkezine çalışıyor. Otobüs yerine taksiyi de tercih edebilirsiniz.