Hayalin gözleri Şirata Gölleri

Geçmiş vaktin izinde, kaybettiğiniz bir şeyi arar üzere dolaşmak hissi çok tuhaf gelir beşere. Artvin; coğrafya olarak Doğu Karadeniz karakteristiğinden ayrılıyor birçok özelliğiyle. Uzaklığının en büyük avantajının, bozulmamayı sağlamak olduğunu söyleyebilirim. Bu türlü bir doğal yapının olması, Artvin’in arka planındaki coğrafyayı çok özel kılıyor. Karayoluyla Trabzon’dan Hopa’ya vardıktan sonra rotanızı Borçka’ya çevirin, Borçka’dan da yaklaşık iki saatlik bir seyahatle, ‘Citta Slow-Sakin Şehir’ ilan edilen Şavşat’a varın. Şavşat, sahiden apayrı bir memleket olduğunu daha kente girişteki o görkemli kalesiyle gösteriyor. Kale, güya oraya dün yapılmış üzere dimdik ayakta sizi selamlayacak.

Büyük Şirata

Anıt ağaçlar ortasında

Satlel Kalesi olarak da bilinen yapıyla ilgili şu bilgiler aydınlanmamızı sağlayabilir: “Söğütlü Mahallesi’ndeki kale, plan tipi açısından, Bagratlı kalelerine misal. Osmanlılar periyodunda de kullanılan kalenin sur duvarlarının büyük bir kısmı ayaktadır. İçinde sarnıç ve şapel kalıntıları var. Yapının kitabesi bulunmadığından, kesin olarak hangi tarihte inşa edildiği bilinmemekle birlikte, Bagratlı kontağından dolayı 9’uncu yy’da inşa edilmiş olduğu söylenebilir.” Kent merkezinden ayrılıp, yol üstündeki harikulâde hoşluktaki köyleri de geride bırakıp öykünün geçeceği alana yanlışsız yol alabilirsiniz. Nitekim, görecekleriniz sizi derinden etkileyecek. Sağlı sollu geniş çayırlıklar içindeki anıt ağaçların ortasından geçip birinci durak soluklanmak için Balıklı Göl’e varıyorsunuz. Gölün etrafında biraz soluklandıktan sonra, ince bir patikadan tırmanmaya başlıyorsunuz. Doğu Karadeniz’de pek rastlamadığım, ladin, köknar ve ardıç ağaçlarının bir ortada olduğu bölge, yazın zambakların açtığı, sonbahara yanlışsız yerini Şavşatlıların ‘nego’ dediği ölmezotuna bıraktığı alan ve çabucak yanı başındaki Göze Dağı’nın baş döndürücü hoşluktaki görkemi karşısında donup kalmanız mümkün. Bölge son vakitlerde doğayı sevenlerin ilgisine mazhar olmaya başladı. Çeşidiniz sırasında etrafta dolaşanları, göllere girip yüzen gezginleri görmeniz mümkün. Fotoğrafçılıkla uğraşan Aylin Köroğlu da bölgeyi ziyaret edip izlenimlerini aktaranlardan: “Şirata’lar, Şavşat’ın kuzey istikametinde Pınarlı Köyü ve Göze Dağı etekleri ortasında kalmış, kar ve yağmur sularıyla oluşan tektonik göllerdendir. Yaklaşık 2.000-2.300 metre ortası rakımda, ağır, uzun periyodik kar ve de yağmur sularıyla beslendiği için su düzeyi iklimsel kuraklığa bağlı olarak değişebiliyor. Küçük Şirata daha derin olduğu için su ölçüsü kaybı tıpkı oranda değil. Büyük Şirata daha sığ. Güya deniz kenarlarında zımnî gizli masmavi koylar vardır ya, o görsellikte ve hoşlukta. Şirata’lara birinci gidişim, fotoğrafçı arkadaşlarımla düzenlediğimiz seyahatle oldu. Nisan ayı sonlarında karlar erimeye başlamıştı. Yaban hayatı yeni yeni uyanıyordu. Kimi yerde ayıların boş yuvaları ve izleriyle karşılaştık. Kayalık, bodur dikenli çalılıklar ve çam ağaçlarının olduğu bir alandan yürüyerek evvel Küçük Şirata’ya vardık. Kayalık alanı geçince de Büyük Şirata.”

Ölmezotu

Ladin ormanına yürüyüş

Yaz mevsiminde vakit zaman suların çekilmesinden dolayı göllerin kuruduğuna bir kezinde ben de şahitlik ettim, konuklarda hayal kırıklığı yaratmıştı lakin her iki bahar mevsimi, yağmurlarla birlikte göllerde kâfi ölçüde suyun var olmasını sağlıyor, gitmeden önce sormakta yarar var. Gölleri geçtikten sonra tekrar ladin ormanlarının içine yanlışsız alçalmaya başlıyorsunuz, karşınıza ağaçlarda sincaplar çıkabilir. Orman hududunda birkaç tane de köy var, bilhassa büyükbaş hayvancılıkla uğraşan köylüler, buranın coğrafik şartlarının avantajıyla traktör de kullanabiliyor. Malum, Karadeniz Bölgesi’nde çok sık rastlayabileceğimiz bir durum değil. Köy etabını da tamamladıktan sonra, rehberimizin yönlendirmesiyle tekrar bir orman yoluna girip Balıklı Göl’de tamamladık rotamızı. Oradaki tesiste yemek yeme bahtınız var, dilerseniz yanınızda taşıyacağınız kumanyayı göl kenarındaki masalarda da yiyebilirsiniz. Ruhunuzu uzunluktan boya yıkayan bu kısa yürüyüşün akabinde, Şavşat’ta öteki neler yapılabilir, onlara göz atalım.

Tbeti Manastırı

Köylerden ceviz alıp Karagöl’ü görün

* Şavşat’ın Cevizli Köyü’ndeki Tbeti Manastırı’ndan kalan kısmı görmelisiniz. Ortaçağda inşa edilen bir Gürcü manastırı olan Tbeti, Cevizli’nin de eski ismi.

* Meşeli Köy’deki Karagöl’ü kesinlikle ziyaret edin, göl kenarındaki yürüyüş parkurunu tamamlayın.

* Yavuzköy seyir terasına gidip cam terasta fotoğraf çektirin.

* Disharo yayla meskenlerinde konaklayıp, yöre insanlarından daha fazla bilgi alıp farklı rotaları deneyin.

* Ardanuç’a hakikat giderken, Cehennem Deresi Kanyonu’nu ziyaret edin. Şayet yolunuzu Ardanuç’a düşürürseniz Dede Cağ Kebap’a uğrayın.

* Arsiyan Yaylası’nı ve göllerini kesinlikle ziyaret edin.

* Katmer, silor, erişte, kete, tahıl gevreği, hınkal, bişi, fetir, çırığ, cimur, kançlama, dügmaç ve mafiş lokum üzere bölgeye mahsus hamur işlerini tadın.

* Köylerden kesinlikle ceviz alın.