5 bin yıllık tarihi çalıyorlar

5 kilometrelik uzunluğu ve 12 metrelik yüksekliği ile görenleri kendine hayran bırakan yapının taşlarının hırsızlar tarafından yerinden sökülerek satıldığı savı, vatandaşların yansısına neden oldu. Tarihi ile dünyanın ve Türkiye`nin sayılı kentleri ortasında gösterilen Diyarbakır`ın simgelerinden olan ve 5 kilometrelik uzunluğu, yaklaşık 12 metrelik yüksekliği 4 istikamete açılan kapıları ile dünyanın sayılı yapıtları ortasında yer alan surların taşları, son günlerde hırsızların maksadı oldu.

UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi`ne alınan ve listeye alındığı andan itibaren rastgele bir çalışmanın yapılmasına müsaade verilmeyen surlara dadanan hırsızlar, vatandaşların yansısına neden oldu. Diyarbakır Kültür, Turizm ve Musiki Derneği (DİKTUM-DER) İdare Heyeti Lideri Kenan Aksu, yaklaşık 5 bin yıllık tarihi geçmişi olan ve bu kadar badireler atlatmasına karşın dimdik ayakta kalan surların, bu hale düşmesinin acı verici olduğunu söyledi.

Aksu, “Dünyada eşi gibisi bulunmayan, Çin Seddi’nden sonra uzunluk açısından ikinci, yükseklik ve genişlik açısından birinci olan bir yapıdan bahsediyoruz. Bu dünyanın malıdır ve dünyada eşi gibisi olamayan bir yapıttır. 5 bin seneye yakındır ayakta dimdik duran surlarımız maalesef bakımsız ve sahipsiz. Yani bu surların taşının çalınması sıkıntısı değil. Zati yıkılıyor, bunların tamiratı yapılması lazım. Müdafaa altına alınan surların hali buysa, vah halimize derim. Yani bu türlü bir eser dünyada yok. Avrupa da bir taşı alıyorlar etrafını çeviriyorlar binlerce turist geliyor.

Bizde her tarafımız tarih, her tarafımız kıymet. Surlar başlı başına bir marka. Maalesef sahibi yok, muhafazası yok. Bunların daima bir halde surların taşlarının düşmesi, yıkılması yahut söylenen teze nazaran orada burada kullanılması, mezarlıkta bile surların taşı var. Yahut surların tabanındaki gecekondularda surların taşları görünüyor. Bunların sen yaptın ben seni yakalayayım problemi değil. Sorun, bu surların denetim altına alınması lazım. Daima olarak surların korunması lazım. Yıkılan yerlerin yapılması lazım. Geçen Valimiz açıklama yapmış, ‘Surların taşları çalınanlar yakaladık.’ Tamam da her vakit olacak bu. Buraların bir an evvel muhafaza altına alınması lazım” dedi.

Surların korunması için turizm zabıtasının kurulması gerektiğini kaydeden Kenan Aksu, “Bakın surların içerisinde, surların öteki tarafları çöplük, pislik. İçerisinde uyuşturucu kullanılıyor. Bu surlarda devamlı hareket halindeki turizm zabıtası ya da turizm polisi olması lazım. Devletin, kurumlarının bir kopukluğu var. Kim bundan sorumlu o da aşikâr değil. Günü birlik önlemlerle bu iş olmaz. Sur dünya malıdır. İnanın Diyarbakır bir tarih hazinesidir. Sur`un içi Diyarbakır’ı besler, Güneydoğu`yu besler. Surun içindeki mescitlere, hanlara, hamamlara sahip çıkılırsa Diyarbakır’da işsiz insan kalmaz. Bir Deve Hamamı var, bu kadar kıymetli bir eser var orada biz gidiyoruz bakıyoruz her taraf yıkık. Buralara bir el atılması lazım. Bir Borsa Hanı var, orası da yıkılmaya yüz tutmuş. Kurumlar ortasında kopukluk var, bunların giderilmesi lazım” dedi.