Hazar’ın incisi, Kafkaslar’ın tacı, alevler kenti Bakü
Çok geç kaldı lakin sonunda beklenen oldu; iki kardeş ülke, Türkiye ve Azerbaycan ortasındaki vize uygulaması 1 Eylül 2019 itibariyle kaldırıldı. Yanı başımızdaki hoşlukları keşfetmek için hoş bir fırsat oldu bu… Ulaşımı kolay, kültürü, lisanı, dini, yemekleri, örf ve âdetleriyle bize bu kadar emsal ikinci bir ülke yok. Başşehir Bakü daha çok kültür ve sanat turizmiyle öne çıkıyor. Kent 24 saat yaşar. Geceleri ışıl ışıldır. Hazar Denizi’nin kıyısındaki en romantik kenttir… Doğu’nun gizemli tarihinde kaybolmak isteyenler Azerbaycan’a kesinlikle gitmeli. İşte Bakü’de görmeniz gereken 10 yer. m Ayşe Kerimova Gönen

1. Azerbaycan Ulusal Hoş Sanatlar Müzesi (Azerbaycan İncesenet Muzeyi)
Ülkenin en büyük ve değerli sanat müzesi. Bakü’nün merkezinde Niyazi Sokağı’nda bulunan müze 1936 yılında kurulmuş ve dünyanın dört tarafından getirilen nadide sanat yapıtlarına konut sahipliği yapıyor. Müzede Türkiye ve Osmanlı periyoduna ilişkin sanat yapıtları de sergileniyor.
2. Azerbaycan Ulusal Tarih Müzesi
Tarih müzesi, Azerbaycan’nın birinci petrol zengini, hayırsever Zeynelabidin Tağıyev’in 1865-1904 yılında inşa ettirdiği özel mülk toprağında bulunuyor. 1920’de Sovyet rejimi geldiğinde el konulan konut, vakit zaman hükümetin değişik kurum ve kuruluşlarına tahsis edilmiş. En son 2005’te Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in talimatıyla Ulusal Tarih Müzesi olarak kullanıma açıldı. İki kısımdan oluşan müzenin birinci kısmında 2 milyon sene önceye dayanan arkeolojik kalıntılar ve 19. yüzyıl yapıtları sergileniyor. İkinci kısımda Azerbaycan hanlıklar periyodu, Rus işgali, 1918-1920 demokratik cumhuriyet devri var.
3. Azerbaycan Halı Müzesi
Hazar Denizi’ne bakan görüntüsüyle müzede 4 binden fazla halı sergileniyor. Azerbaycan’da petrolden sonraki ikinci büyük ihracat bölümü halı dokumacılığı. Azerbaycan halıları, Londra’da Albert ve Viktoria, Washington’da Metropolitan Müzesi üzere ünlü müzelerde sergileniyor.
4. ‘Villa Petrolea’- Nobel Kardeşleri Mesken Müzesi
2008’de açılan Robert, Lüdvig ve Alfred Nobel Kardeşleri Müzesi, İsveç dışında kurulan tek Nobel müzesi. 1872’de Bakü petrol rezervlerini duyan kardeşler, vakit kaybetmeden Azerbaycan’a gelir ve burada kendi petrol şirketlerini kurarlar. 1884’te ‘Villa Petrolea’ ismini verdikleri konutun inşatına başlarlar. Nobel kardeşlerin yaşadığı bu mesken artık müze olarak ziyaretçilerini kabul ediyor. Müzede Nobel ailesine ilişkin devir eşyaları, şahsî eşyalar ve birçok ünlü ressamın yapıtları sergileniyor.
5. Şirvanşahlar Sarayı ve Eski Şehir
Şirvanşahlar Sarayı, 15. yüzyılda Şirvanşahlar Hanedanı’nın şahı İbrahim Halilullah’ın periyodunda yapılmış saraydır. Bakü’de, kentin ‘İçeri Şeher’ olarak isimlendirilen surlar arkasındaki Eski Kent kısmında bulunuyor. Eski Şehir’de yapılan arkeolojik hafriyatlar, sur içerisindeki hayatın MÖ 1. yüzyıla dayandığını gösteriyor.
6. Kız Kalesi
Bakü’nün yanı sıra Abşeron’un en süper ve gizemli mimarlık abidesi… Eski kale duvarlarının güneydoğusunda bulunan tarihi anıtın birinci kısmının antikçağda, ikinci kısmının 12. yüzyılda inşa edildiği varsayım ediliyor. Günümüzde müze olarak kullanılan kulede birçok ressamın yapıtları sergileniyor.
7. Bakü Çağdaş Sanatlar Müzesi
Azerbaycan’ın birinci çağdaş sanat müzesi. Cumhurbaşkanı eşi Mihriban Aliyeva’nın öncülüğünde kurulan müzede binden fazla çağdaş ve çağdaş sanat yapıtı var.
8. Ateşgâh Zerdüştlük Mabedi
Bakü’ye 30 kilometre aralıkta, Abşeron Yarımadası’nın Surahanı kasabasında yer alan ‘Ateşgâh’, 1713 yılında inşa edilmiş. Yerden doğalgazın çıkmasıyla ebedi sönmez ateşlerin yandığına inanılan bir ateş mabedi. Evvelce Zerdüştler buraya hacca gelirmiş. Hac vakti ölenleri de mabet içindeki kuyuda yakarlarmış.
9. Kobustan Ulusal Parkı
Pek çok dağ geçidi barındıran bölge, 2007’de UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girdi. Neolitik çağdan kalma, yüksek kalitede 6 binden fazla kaya fotoğrafını barındıran ‘Kobustan’, Bakü’nün 65 kilometre uzağında. Kayalar üzerine insan figürleri, at, öküz, geyik, av sahneleri ve dini merasimler çizilmiş. En şaşırtıcısı, çizimlerin ortasında bir gemi resmi de var!
10. Bakü Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu
Azerbaycan’da opera sanatı, bestekâr Üzeyir Hacıbeyli’nin 1908’de bir Doğu ve Müslüman ülkesinde oynanan birinci ve tek opera yapıtı ‘Leyla ve Mecnun’ ile başlıyor. Opera ve bale binasıysa 1911’de inşa ediliyor. Bugüne kadar Fyodr Şalyapin, Leonid Sobinov, Valeri Barsov, İrina Arkhipova, Yelena Obraztsova, Mariya Bieşu, Maya Plisetskaya, Vyaçeslav Qordeyev, Zurab Sotkilava, Vladislav Pyavko ve Monserrat Kabalye üzere dünyaca ünlü sanatkarlar sahne aldı. Bakü’deyken kesinlikle bir opera tiyatrosu izlemenizi öneririm.
İdeal hediyeler
Hediyeler için Bakü’nün merkezindeki Targovı Caddesi ülkü. Eski Şehir’de de pek çok ikramlık dükkânı, dokuma küçük halılar, ulusal giysiler ve aksesuarlar bulabilirsiniz. Yerli eser Azerçay dünya markası olma yolunda. Azerbaycan konyakları da dünya markalarıyla yarışıyor. Yerli eser Old Baku konyak serisini deneyebilirsiniz.
Ne yemeli, ne içmeli?
Şıhov vilayetinde Hazar’ın tam kıyısındaki balık meskenlerini kesinlikle ziyaret edin. Bilhassa ‘Astrin kebabı’nı deneyin. Çay içmek kıymetli bir ritüeldir; ‘Çay destgâhı’ denilen çay sofraları kurulur. Eski Şehir’de Surdibi’ndeki çay konutlarını görmenizi öneririm. Azerbaycan’ın düzgün şarap imalathanelerini de gezebilirsiniz.