İmparatorluklardan miras zenginlik: 36 saatte Rijeka

 Cuma

16.30 Kuleden Adriyatik panoraması
Petar Kruzic Merdivenleri’nden 561 basamak çıktığınızda Rjecine Nehri’nin kıyısındaki 13.yy’dan kalma Trsat Kalesi’ne ulaşacaksınız. Panoramik görüntüyü seyredeceğiniz kulenin girişi fiyatsız. Buradan Kvarner Körfezi, adaları ve İstirya Yarımadası’nın doğu kıyısını görebilirsiniz. Ayaklarınızın altındaki kent Birinci Dünya Savaşı’ndan bu yana sekiz ülkenin toprağı oldu. Kırmızı kiremitli çatıların ortasına serpiştirilmiş Rönesans, barok, Arka Nouveau üslubu binalar, İtalyan villalarıyla tamamlanan bu hoş görüntü 19’uncu yüzyıldan kalma depolar ve Tito devrinin toplu konutlarıyla günümüze bağlanıyor. Rijeka’nın tarih boyunca imparatorlukların hudut kenti olduğunu hatırlatan mimar Idis Turato “Bazı açılardan bu sayede kent kendini yine yaratabildi” diyor.

18.00 Açılış gecesi
Merkeze döndüğünüzde Pivnica Cont’un avlusunda oturup kendi ürettikleri birayı deneyin. Yarım litresi 17 TL. Kentin en eski barında dokuz çeşit fıçı birası, 30 farklı Hırvat birası bulunuyor. Dinlendikten sonra ırmağın karşısına geçip kıyı boyunca denize yanlışsız yürüyün. Ivan pl. Zajc Hırvat Ulusal Tiyatrosu’nda oyunlar 19.30’da başlıyor. 650 kişilik yeni barok üslubu yapı 1885’te inşa edildi. Hırvat ve İtalyan oyunları, bale ve opera şovlarından birini seçin. Bu hafta Bizet’nin Carmen’iyle birlikte Puccini’nin dört operası var programda. İçeri girdiğinizde tavandaki üç fotoğraf ile sahnenin iki yanındaki fotoğraflara dikkat edin. Bunlar Gustav Klimt’in gençlik yapıtları.

21.30 Köşedeki masa
Konoba Na Kantunu’nun (Köşedeki Taverna) sahibi Zeljka Fabijanic, 20 yıldır pazardan aldığı günlük gereçlerle yemeklerini hazırlıyor. Rengârenk lokal kumaşlarla dekore edilen salonda ya da kanal görüntülü balkonundaki masalardan birine oturup ihtimamla pişirilenleri tadın. Yemeğinize ahtapot, karides, kalamar salatasıyla başlayın. Pazı ve patatesle servis edilen fener balığının yanında, yakınlardaki Krk Adası’nın beyaz şarabı Zlahtina’yı yudumlayın. Tatlı olarak restoranın kendi üretimi, üstü kremayla süslenmiş, elma, armut ya da erikli strudel’i de kesinlikle listenize ekleyin. İki kişi ortalama 400 TL.

Cumartesi

8:30 Pazar zamanı
Güne kent merkezindeki trafiğe kapalı Korzo’dan yürüyerek başlayın. Caddenin yakınında, gözlerden uzak bir meydana bakan Samovar Bar, yaklaşık yüz çeşit çay servis eden bir kafe. Akabinde limanda kurulan pazara gerçek yürüyün. Kafeden çıkar çıkmaz karşılaşacağınız çikolatacıda geleceğin New York belediye lideri Fiorello H. La Guardia, 1904-1906 ortasında ABD Konsolosu olarak vazife yapmıştı. Pazara vardığınızda 19.yy’dan kalma üç metal yapıdaki taze ekmek, peynir, mahallî içki, fıstık ve deniz eserleri satılan tezgâhları gezin. Damağınızı şenlendirin.

10.00 Hırvatlar gibi
Avusturya Macaristan İmparatorluğu periyodunda şekerden, iskambil destesine, torpidodan kâğıda kentte üretilen pek çok eser ihraç ediyordu. Tarihi merkezde, çağdaş tasarımcıların eserlerini 3. yy Roma periyodundan kalma Tarsatica semti civarında bulabilirsiniz. Sta Da? (Sahi mi?) isimli mağazada marka tişörtler, hatta dönüştürülmüş bisiklet lastiğinden sırt çantaları dikkat çekiyor. 50 metre ötedeki Mala Galerija Bruketa, ülkenin en eski sanat galerisi. 1974’te açılmış. Özgün seramikler ortasında saat, vazo, masa lambası ve yemek kadroları bulunuyor. Köşedeki Croatia in a Box’da cüzdan, giysi, kolye, sabun, meşeden oyulmuş kutular üzere el işleri satılıyor. İsminin verdiği esin doğrultusunda kendi Hırvatistan kutunuzu hazırlıyorsunuz. Şarap, sosis, zeytinyağı, peynir, trüf mantarı, çikolata… Ne ararsanız var. En büyük kutunun maliyeti 1000 TL civarında.

12.00 Mönü dışında
Hiçbir restoran Konoba Flume kadar mahallî değil. Pazarın yanındaki sokakta, kabartmalarla süslenmiş tavanın altında balıkçı, avukatla, liman personelleriyle, siyasetçiyle masasını paylaşıyor. Karidesli, trüflü taze makarna (75 TL) üzere kışkırtıcı ve ortalama fiyatlı yemekler sıralanmış mönüsünde. Kara tahtaya yemek isimleri tek sözcükle yazılıyor, turistik açıklaması yok. Örneğin ‘brudet’ karışık balık buğulama (38 TL). Şefin tekliflerine uyun ve succulent scampi (mini karides) varsa kesinlikle tadın.

14.00 Sanat, tarih ve teknoloji nostaljisi
Limandaki Hırvat Denizcilik ve Tarih Müzesi (giriş 17 TL) tarihi bir binada. 1897’de, valilik için Rönesans mimarisi tarzında inşa edilmiş. Müzede Bronz Çağı’ndan antik gemilere, Titanik’in cankurtaran yeleklerine geniş bir koleksiyon sergileniyor. Peek & Poke Bilgisayar Müzesi (25 TL) çok güzel korunmuş 7 bin kesim elektronik gereç, hesap makinelerinin, bilgisayar, telefon ve TV alıcılarının, elektronik oyunların gelişimini gözler önüne seriyor. Geçmişte şeker ve sigara fabrikası olarak kullanılan bina 2017’de Çağdaş ve Çağdaş Sanatlar Müzesi’ne dönüştürüldü. İki bin metrekarelik alanda fotoğraf, heykel, desen ve fotoğraftan oluşan 8 bin yapıtlık koleksiyon sergileniyor. Sinemalar ayda bir değişiyor (giriş 8,5 TL)

17.30 Viski tadımı
Akşama Celtic Caffe Bard’da başlayın. Kentin birinci pub’ı. 1998’de açıldı. ‘Hobbit’leri hatırlatan dekorasyonu hiç değişmedi. Bir duvar dolusu sergilenen Glenfiddich ve Bushmills üzere single malt viskiden seçim yapın. Gerçek bir Hırvat hüneri diyebileceğimiz Belçika biralarını da deneyebilirsiniz. Terasta otururken 30 metre ötenizde göreceğiniz barok üslubu St. Vitus Katedrali 17’nci yüzyılda inşa edilmiş. Çabucak solundaki Rijeka Tüneli, İkinci Dünya Savaşı öncesinde hava taarruzlarına karşı sığınak olarak inşa edilmişti. Tarihi merkezin altında yaklaşık 300 metre uzunluğunda.

19.30 Hudut sınırında akşam yemeği
Nehre yanlışsız yürüyün. Bu ırmak, iki dünya savaşı ortasında İtalya ile Yugoslavya ortasında huduttu. Konoboa Nebuloza, kapısına yerleştirdiği kara tahtaya günlük mönüsünü yazanlardan. Teriyaki metodu ton balığı, ahtapot ve koyun ızgara listenin değişmezlerinden. Restoran küçük kümeler için özel yemek odalarına da sahip. Irmağın üstüne uzanan balkondaki bir düzine masaya aristokrat sofralarını çağrıştıran garsonlar servis yapıyor. Aromatik bitkilerden yapılan ‘travarica’ isimli mahallî rakıyla başlayın yemeğinize. Porçini mantarlı, karidesli risotto tadımından sonra mısır ekmeği, pırasa ve turpla servis edilen fırınlanmış ördeği tadın. Istra bölgesinden bir şişe kırmızı Teran şarabıyla birlikte akşam yemeği ortalama 400 TL.

23.00 Fabrikada eğlence
Sanki Rijeka’da herkes bir müzik kümesinin üyesi ya da DJ. Kentin nabzını tutmak, gece yarısından sonra cümbüş hayatını tanımak isterseniz ırmak kıyısında geçmişte fabrikaların bulunduğu bölgede üç kulübe uğramanız gerekir. Cinsinize Caffe Bar Skradin’de bir bardak buz üzere Niksicko birasıyla başlayın. Aile işletmesi olan barın rafları antikacıyı çağrıştırıyor: Eski radyolar, haritalar, 1964’ten bu yana toplanmış nesneler. Tren yolunun altındaki kısa müddet evvel yenilenmiş ‘Tunel Club’ çeşitli sanat aktifliklerine, doğaçlama caz gecelerine, dans müziklerine konut sahipliği yapıyor. Irmağı takip ederek ulaşacağınız Zivot’ta (hayat) geceyi noktalayın. 1980’lerin Yugoslavya’sından duvar uzunluğu aile fotoğraflarıyla dekore edilen dans kulübünde elektronik ve house tipi müzikler çalınıyor.

Pazar

10.00 Gemici kahvaltısı
Kent merkezindeki pazara gidin. Omlet, çörek yerine gemici metodu kahvaltıyla güne başlayın. Bistro Mornar’a (mornar denizci demek) uğrayıp elinde zerzevat, et ya da balık dolu torbalarıyla alışverişten gelip bir şeyler atıştıran, sohbet eden kalabalığa katılın. Ahşap süslemeli tavanın altındaki kırmızı beyaz kareli örtülerin serildiği masalardan birine oturun. Buharda pişirilip zeytinyağı, şarap, maydanoz, brendi ve sarımsakla lezzetlendirilmiş midye sipariş edin. Yanına bir litrelik beyaz ‘Malvazija’ isteyin. Sonra yanında fırınlanmış havuç, patates ve buharda beyazlatılmış karalahanayla servis edilen bir dilim ton balığıyla günlük gücünüzü depolayın. İki kişi ortalama 350 TL.

14.00 Gözler ödülde
32 numaralı otobüse atlayın (22 TL). 14 kilometre ötedeki özgün Hırvat kıyı kenti Opatija’ya gidin. 19’uncu yüzyılda Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun aristokratlarınca çok sevilen kent geleneklerini günümüzde de koruyor. Bir vakitler Habsburglar’a ilişkin olan villa günümüzde ‘Hotel Milenj’. Binanın terasındaki Caffe Wagner’de kahvenizi için. Akabinde kıyı boyunca uzanan 8 kilometrelik Franz Joseph I Promenade’da (yerel ismiyle Lungomare) yürüyüşe çıkın. Hırvat Turizm Müzesi’nde muhakkak aralıklarla değişen eski posta kartı, poster, fotoğraf standına göz atın. Balıkçı köyü Volosko’ya yaklaşırken karşı kıyıda Rijeka’yı göreceksiniz. Kentin farklı kültürleri özümsediğini söyleyen Rijeka Belediye Lideri Vojko Obersnel “Bu nedenle herkese kapımız açık, lakin kimliğimizi koruyoruz” diyor.

Nasıl gidilir?
Gelecek hafta sonunda THY, İstanbul’dan Zagrep’e gidiş-dönüş 1500 TL’den başlayan fiyatlarla uçuyor. Rijeka, başşehre 185 kilometre uzaklıkta. Her gün saat 8.00 ve 17.00’de tren servisi var. Seyahat yaklaşık 4 saat sürüyor. Tek taraf bilet 90 TL. Ayrıyeten gün boyunca çok sayıda otobüs servisi bulunuyor. Ayrıyeten Rijeka’ya Ljubljana’dan günde iki, Belgrad’dan bir tren servisi var.